Van 2020 tot 2025 ondersteunde SANO Peter Moons, die als kinderarts en opleider in Malawi werkt. In dit verhaal geeft hij een uitgebreide inkijk in zijn duurzame bijdrage door het opleiden van clinical officers.
“In mijn werk als kinderarts en als universitair docent kindergeneeskunde zie ik dagelijks dat gedegen medisch onderwijs, specifiek gericht op de lokale situatie, een enorme impact heeft op de kwaliteit van (kindergeneeskundige) gezondheidszorg”.
Medisch Onderwijs
Mijn onderwijsinspanningen omvatten o.a. het begeleiden van lokale medisch studenten, co-assistenten en arts-assistenten in opleiding tot kinderarts. Het opleiden van medici is enorm belangrijk, want er is en blijft een tekort aan artsen in Malawi. Ter vergelijking: Waar er in Nederland 4 artsen zijn per elke 1000 inwoners, zijn dat er in Malawi slechts 0,5. De artsen (en zeker de medisch specialisten) zijn niet gelijk over het land verdeeld; de meeste wonen en werken in de stad. Terwijl de meerderheid van de bevolking op het platteland woont. Medisch specialisten zijn er alleen in de drie grote steden. Een belangrijk deel van de klinische taken in Malawi wordt uitgevoerd door Clinical Officers, zeker in de districtsziekenhuizen. Gedetailleerde of specialistische kennis van bijvoorbeeld kindergeneeskunde is niet aanwezig.
Het Bachelor of Science (BSc) opleidingsprogramma voor Clinical officers wil hier verandering in brengen. Dit 3-jarige programma heeft tot doel de clinical officer op te leiden om een kinderafdeling in een districtsziekenhuis te leiden. Dat betekent dat de afgestudeerden in staat zijn om zelfstandig de meest voorkomende kinderziekten in een districtsziekenhuis te behandelen, andere gezondheidswerkers – bijvoorbeeld verpleegkundigen – te begeleiden en ook kleine lokale projecten ter verbetering van de kwaliteit van de zorg te managen.
Als deel van mijn werk heb ik dit programma mogen coördineren.
Drie jaargangen van studenten die ik heb begeleid zijn nu afgestudeerd (27 studenten). Ik ben steeds meer tevreden over het niveau van de clinical officer aan het einde van de opleiding. Ik denk dat ik zelf beter zicht heb op de sterke en zwakke punten in de opleiding en daar dus aan heb kunnen werken, maar ik denk ook dat ik doordat ik de studenten nu langer ken, ik hen op individueel niveau beter kan begeleiden.
Als nieuw onderdeel van de opleiding heb ik nu twee keer een ‘terugkom’ studie-dag georganiseerd, waarvan ik merk dat het niveau continu groeit. Door de jaren heen heb ik meer inzicht gekregen in de sterktes en verbeterpunten van de opleiding, wat mij in staat stelt om studenten op individueel niveau beter te begeleiden.
Een mooie toevoeging aan het curriculum is de invoering van ‘terugkom’ studiedagen. Deze dagen brengen alumni samen voor presentaties over hun werkervaringen en resultaten van praktijkonderzoek in districtsziekenhuizen. Voor de eerste editie waren dit casuspresentaties, en bij de tweede editie deelden studenten bevindingen van hun ziekenhuis-audits. Deze dagen zijn door studenten met enthousiasme ontvangen.
Lokaal relevant medisch onderzoek
Mijn werk omvat naast onderwijs vanzelfsprekend ook klinische werkzaamheden in het Queen Elizabeth Central Hospital en ook ben ik betrokken ben bij diverse onderzoeksprojecten. Een daarvan is AfricaRhe, een samenwerking met collega’s uit Nederland, Ethiopië en Tanzania om hemolytische ziekten bij ongeboren en pasgeboren kinderen in Afrika uit te bannen en een studie naar herseninfarcten bij kinderen.
Toekomstplannen
Een project dat al sinds mijn aankomst in Malawi op mijn lijst staat, is een cursus tropische kindergeneeskunde voor kinderartsen uit Nederland en Europa. In deze cursus willen we onze Europese collega’s kennis laten maken met de praktijk van tropische ziekten door zowel theoretische lessen als bedside-onderwijs. Naast het opdoen van inhoudelijke kennis is dit een kans om te leren van de klinische ervaring en creativiteit die mijn collega’s hier elke dag inzetten in situaties met beperkte middelen.
Samengevat,
De dynamiek en diversiteit van mijn werk in Malawi zorgen jaarlijks voor nieuwe uitdagingen en inspirerende ontwikkelingen. Werken hier blijft een unieke en verrijkende ervaring. Met ondersteuning vanuit SANO kunnen we dit belangrijke werk voortzetten en bijdragen aan betere kindzorg en medisch onderwijs in Malawi.
Dank voor uw vertrouwen en steun!